Hy (veya uzun adıyla “Hylang“), dil oluşturulurken sürü davranışı incelendiği için Hymenoptera böcek takımından adını alan, Lisp ailesinde çok paradigmalı genel amaçlı bir programlama dilidir. Hy’nin 1.0.0 sürümü duyuruldu. Python ile karşılaştırıldığında Hy (Hylang), bir Lisp’ten bekleneceği gibi çeşitli yeni özellikler, genellemeler ve sözdizimsel basitleştirmeler sunar. Diğer Lisp’lerle karşılaştırıldığında Hy (Hylang), Python’un yerleşiklerine ve üçüncü taraf Python kütüphanelerine doğrudan erişim sağlarken, zorunlu, işlevsel ve nesne yönelimli programlama stillerini özgürce karıştırmaya olanak tanıyor. Bir Python programcısının Hy (Hylang) hakkında fark edeceği ilk şey, Python’un C benzeri infix sözdizimi yerine Lisp’in geleneksel parantez ağırlıklı önek sözdizimine sahip olmasıdır. Python’a gömülü bir Lisp lehçesi olan Hy’nin 1.0.0 sürümü, yaklaşık 12 yıllık geliştirme sürecinin ardından kullanıma sunuluyor. Bundan böyle, dilin belgelenmiş kısımlarında yapılan değişiklikler (CPython geliştiricileri tarafından artık desteklenmeyen Python sürümleri için desteğin kaldırılması dışında) ana sürüm numarasını artıracağı söyleniyor. 1.0.0 sürümü Python 3.8’den 3.13’e kadar olan sürümleri destekliyor. Hy (Hylang) hakkında projenin sitesinde bir “Niçin Hy” sayfası yapılmış bulunuyor. 2014’te Hy hakkında bir PyCon konuşması yapılmıştı. Hy (Hylang) 1.0.0 hakkında bilgi edinmek için sürüm duyurusunu, lwn.net duyurusunu ya da GitHub sürümler sayfasını inceleyebilirsiniz.
Tag Archives | CPython
PyPy 7.3.17 duyuruldu
Python programlama dilinin, Python‘un standart uygulaması olan CPython’a alternatif bir uygulama olan, CPython’un yerine geçen ve RPython dili kullanılarak oluşturulup onunla birlikte geliştirilen PyPy‘nin 7.3.17 sürümü duyuruldu. PyPy ekibinin, PyPy’nin 7.3.17 sürümünü yayınlamaktan gurur duyduğu belirtilirken, bu sürümün, yeni bir RISC-V JIT arka ucu, CPython ekibinin çalışmalarına dayanan iyileştirilmiş bir REPL ve tamsayı işlemlerinin daha iyi JIT optimizasyonlarını içerdiği söyleniyor. RISC-V arka ucu çalışması için Logan Chien’e, JIT’te daha iyi tamsayı optimizasyonu için Nico Rittinghaus’a ve repl üzerinde çalışan CPython ekibine özel olarak teşekkür edildiği ifade ediliyor. Sürüm; PyPy2.7, CPython 2.7.18+ için stdlib dahil olmak üzere Python 2.7’nin sözdizimini ve özelliklerini destekleyen bir yorumlayıcı (+ işareti geriye taşınan güvenlik güncellemeleri içindir) ve PyPy3.10, CPython 3.10.14 için stdlib dahil olmak üzere Python 3.10’un sözdizimini ve özelliklerini destekleyen bir yorumlayıcı olmak üzere iki farklı yorumlayıcı içeriyor. Yorumlayıcılar hemen hemen aynı kod tabanına dayandığı belirtilirken, bunun bir mikro sürüm olduğu, tüm API’lerin diğer 7.3 sürümleriyle uyumlu olduğu belirtiliyor. PyPy projesine sürekli destek veren bağışçılara teşekkür edildiği ifade ediliyor. PyPy 7.3.17 hakkında ayrıntılı bilgi edinmek için sürüm duyurusunu sayfasını inceleyebilirsiniz.Codon 0.17 duyuruldu
LLVM derleyici altyapısını kullanan ve 10~100x’e kadar hızlanma ile süper hızlı Python kodunu hedefleyen açık kaynaklı bir proje olan Codon‘un 0.17 sürümü duyuruldu. Çalışma zamanı yükünü önlemek için Python kodunu yerel makine koduna derlediği belirtilen Codon projesi, yukarı akış Python’a göre “10-100x veya daha fazla” hızlanmaları ve performansın geleneksel C/C++ koduyla karşılaştırılabilir olabileceğini teşvik ediyor. Codon ayrıca daha da yüksek performans elde etmek için yerel çoklu iş parçacığına izin veriyor. Codon 0.17 ile projenin, upstream LLVM 17 derleyici kullanımına yeniden dayandırıldığı belirtilirken, float16 / bfloat16 / float128 için yeni kayan nokta türü desteği eklendiği, çeşitli mevcut işlevlere güncellemeler ve input() işlev işlemenin eklendiği; özellik ayarlayıcıların artık desteklendiği ifade ediliyor. CPython ile daha iyi eşleşmesi için dinamik polimorfizm işlemede iyileştirmeler yapıldığı belirtiliyor. Codon 0.17 ayrıca, diğer düzeltmeler ve iyileştirmelerin yanı sıra, istisnaları devre dışı bırakmak için bir “-disable-exceptions” bayrağı da eklemiş bulunuyor. Codon 0.17 hakkında bilgi edinmek için GitHub sürümler sayfası incelenebilir.
NumPy 2.0.0 duyuruldu
Python programlama dili için bir kütüphane olan ve büyük ve çok boyutlu diziler ve matrisler için destek ekleyen NumPy‘nin 2.0.0 sürümü duyuruldu. Söz konusu diziler üzerinde çalışacak geniş bir üst düzey matematiksel işlev koleksiyonuna sahip olan yazılım, açık kaynak kodludur. Python ile bilimsel bilgi işlem için temel bir paket olan NumPy’nin 2.0.0 sürümünün, performans ve kullanılabilirliği büyük ölçüde iyileştiren birkaç yeni özellik içerdiği söyleniyor. NumPy, optimize edilemeyen bir bytecode yorumlayıcısı olan Python’un CPython referans uygulamasını hedefler. 2005 yılında Travis Oliphant, Numarray’in özelliklerini, geniş kapsamlı değişikliklerle Numeric’e dahil ederek NumPy’yi yaratmıştı. Yeni sürüm; yeni bir değişken uzunluklu dize dtype, tüm numpy.fft işlevlerinde float32 ve longdouble desteği, ana numpy ad alanındaki dizi API standardı desteği gibi özelliklerle geliyor. Yeni bir izleme ve iç gözlem API’si içeren yazılım, 4 GB’tan fazla ve büyük diziler için tasarruf hızını yaklaşık %5 artırıyor. Maksimum dizi boyutu sayısı 32’den 64’e değiştirilirken, referans kılavuzunda gezinme önemli ölçüde iyileştirilmiş bulunuyor. Ayrıca NumPy’nin dahili bileşenlerinde birçok değişiklik olduğu, kodu C’den C++’a geçirmeye devam etmenin, bu işlemi kolaylaştıracağı ifade ediliyor. NumPy 2.0.0 hakkında ayrıntılı bilgi edinmek için sürümler sayfasını inceleyebilirsiniz.
PyPy 7.3.16 duyuruldu
Python programlama dilinin, Python‘un standart uygulaması olan CPython’a alternatif bir uygulama olan, CPython’un yerine geçen ve RPython dili kullanılarak oluşturulup onunla birlikte geliştirilen PyPy‘nin 7.3.16 sürümü duyuruldu. PyPy ekibinin, PyPy’nin 7.3.16 sürümünü yayınlamaktan gurur duyduğu belirtilirken, bunun, gc hata avı blog yazısında açıklanan yukarı akış CPython’dan güvenlik düzeltmelerini ve çöp toplayıcıya yönelik hata düzeltmelerini içerdiği söyleniyor. PyPy2.7’nin, CPython 2.7.18+ için stdlib de dahil olmak üzere Python 2.7’nin sözdizimini ve özelliklerini destekleyen bir yorumlayıcı olduğu belirtilirken, PyPy3.9’un, CPython 3.9.19 için stdlib de dahil olmak üzere Python 3.9’un sözdizimini ve özelliklerini destekleyen bir yorumlayıcı olduğu ve PyPy3.10’un, CPython 3.10.14 için stdlib de dahil olmak üzere Python 3.10’un sözdizimini ve özelliklerini destekleyen bir yorumlayıcı olduğu söyleniyor. PyPy projesine sürekli destek veren bağışçılara teşekkür edildiği ifade ediliyor. PyPy 7.3.16 hakkında ayrıntılı bilgi edinmek için sürüm duyurusunu sayfasını inceleyebilirsiniz.
PyPy 7.3.12 duyuruldu
Python programlama dilinin, Python‘un standart uygulaması olan CPython’a alternatif bir uygulama olan, CPython’un yerine geçen ve RPython dili kullanılarak oluşturulup onunla birlikte geliştirilen PyPy‘nin 7.3.12 sürümü duyuruldu. PyPy ekibinin, PyPy’nin 7.3.12 sürümünü yayınlamaktan gurur duyduğu belirtilirken, bunun, eskisinden daha hızlı olan yeni bir dizeden int’e algoritma (ayrıca CPython 3.12’de görünen) içerdiği söyleniyor. Windows’ta sembolik bağlantılar için destek eklenen sürüm, ilk Python3.10 versiyonu oluyor. PyPy3.9, CPython 3.9.17 için stdlib dahil olmak üzere Python 3.9’un sözdizimini ve özelliklerini destekleyen bir yorumlayıcı olduğu belirtilirken, PyPy3.10’un, CPython 3.10.12 için stdlib dahil olmak üzere Python 3.10’un sözdizimini ve özelliklerini destekleyen bir yorumlayıcı olduğu ifade ediliyor. Bunun, ilk 3.10 sürümü olduğu, ancak geçmiş deneyimlere dayanarak, yukarı akışla uyumluluğundan oldukça emin olunduğu belirtiliyor. Ancak, cython 0.29.35 veya cython 3.0.0b3 gerektirdiğinin unutulmaması isteniyor. PyPy projesine sürekli destek veren bağışçılara teşekkür edildiği ifade ediliyor. PyPy 7.3.12 hakkında ayrıntılı bilgi edinmek için sürüm duyurusunu sayfasını inceleyebilirsiniz.
PyPy 7.3.11 duyuruldu
Python programlama dilinin, Python‘un standart uygulaması olan CPython’a alternatif bir uygulama olan, CPython’un yerine geçen ve RPython dili kullanılarak oluşturulup onunla birlikte geliştirilen PyPy‘nin 7.3.11 sürümü duyuruldu. PyPy ekibinin, PyPy’nin 7.3.11 sürümünü yayınlamaktan gurur duyduğu belirtilirken, bunun, 7.3.10 çıktıktan sonraki gün yayınlanan en son CPython stdlib güncellemelerini ve birkaç hata düzeltmesini daha içerdiği ifade ediliyor. Beklenebileceği gibi, macOS arm64’ün ilk sürümünün macOS x86-64 yapısını etkilediği, bu nedenle bu sürümün, macOS kullanıcılarına macOS 11.0’da PyPy çalıştırma yeteneğini geri kazandıran bir hata düzeltme sürümü olduğu belirtiliyor. Sürüm; CPython 2.7.18+ için stdlib dahil olmak üzere Python 2.7’nin sözdizimini ve özelliklerini destekleyen bir yorumlayıcı olan PyPy2.7 (+, geri aktarılan güvenlik güncellemeleri içindir), PyPy3.8, CPython 3.8.16 için stdlib dahil Python 3.8’in sözdizimini ve özelliklerini destekleyen bir yorumlayıcı ve PyPy3.9, CPython 3.9.16 için stdlib dahil olmak üzere Python 3.9’un sözdizimini ve özelliklerini destekleyen bir yorumlayıcı içeriyor. Bunun bir mikro sürüm olduğu ve tüm API’lerin diğer 7.3 sürümleriyle uyumlu olduğu belirtiliyor. Katkıda bulunanlara da teşekkür edildiği bildiriliyor. PyPy 7.3.11 hakkında ayrıntılı bilgi edinmek için sürüm duyurusunu sayfasını inceleyebilirsiniz.