![](https://www.getgnu.org/wp-content/uploads/2018/11/Whonix_Portal.jpg)
Eski adı Raspbian olan Debian GNU/Linux tabanlı özgür bir sistem olan Raspberry Pi OS’un Raspberry Pi’in masaüstüne uzaktan erişebilmenin genellikle son derece faydalı olduğu belirtiliyor. Bunu yapmak için VNC ve tabii ki X protokolünün kendisi de dahil olmak üzere kullanılabilecek bir dizi teknoloji olduğu biliniyor. Ancak, özellikle farklı bir yerel ağdaki bir makineye erişmeye çalışıldığında bunları yapılandırmak zor olabilir ve elbette Raspberry Pi OS Bookworm’da Wayland’e geçişle birlikte klasik X uzak masaüstü desteği de artık mevcut değil. Bunun için Raspberry Pi Connect çözümü kullanıma sunuluyor. Konuya ilişkin Gordon Hollingworth’un yazısına buradan erişebilirsiniz. Bu durumda, akla gelen ilk soru şu: “Raspberry Pi Connect’i nasıl edinebilirim?” Bilindiği gibi, Raspberry Pi Connect, Raspberry Pi’in Wayland pencere sunucusunu kullanan Raspberry Pi OS Bookworm’un 64 bit dağıtımını çalıştırmasını gerektiriyor. Bu da şimdilik Raspberry Pi 5, Raspberry Pi 4 veya Raspberry Pi 400’e ihtiyaç olacağı anlamına geliyor. Bu modellerden birini kullandığı varsayılan, Raspberry Pi Imager’ın en son Raspberry Pi OS Bookworm sürümüne sahip olunduğundan emin olanların terminali açıp, şu komutları girmesi gerekiyor:
sudo apt update
sudo apt upgrade
sudo apt install rpi-connect
Şimdi Raspberry Pi’i yeniden başlatıp, ekranın sağ üst köşesindeki sistem tepsisinde yeni bir simge bulabilmek mümkün olacağı söyleniyor. Başlamak için bu simgeye tıklayıp, “oturum aç”ı seçmek gerektiği, umulan o ki; talimatları takip edecek kadar kolay bulabilmek mümkün olacak, ancak ihtiyaç olursa beta sırasında bilinen sınırlamaları kapsayan ekstra belgelerin de mevcut olduğu ifade ediliyor. Raspberry Pi cihazına bağlanmak için bir web tarayıcısından Raspberry Pi Connect kullanıldığında, WebRTC’yi kullanarak ikisi arasında güvenli bir eşler arası bağlantı kurmanın mümkün olduğunu belirten Raspberry Pi’de web geliştirme uzmanı Paul Mucur; Zoom için tarayıcı içi istemcilerin temelini oluşturan aynı gerçek zamanlı iletişim teknolojisini kullandıklarını söylüyor. Raspberry Pi OS için “rpi-connect” arka plan programının, Raspberry Pi Connect web sitesinden yeni ekran paylaşım oturumlarını dinlemekten ve tarayıcı içi VNC istemcisi ile bir VNC sunucusu arasında mümkün olan en iyi (yani en düşük gecikme süreli) bağlantıyı müzakere etmekten sorumlu olduğunu belirten Hollingworth; her zamanki “işe yarar” yaklaşımyla bu işlevselliği kullanıcıya sunabilmek istediklerini söyledi. Raspberry Pi Connect, Raspberry Pi’in Wayland pencere sunucusunu kullanan Raspberry Pi OS Bookworm’un 64 bit dağıtımını çalıştırmasını gerektiriyor. Bu da şimdilik Raspberry Pi 5, Raspberry Pi 4 veya Raspberry Pi 400’e ihtiyaç olacağı anlamına geliyor. Bu modellerden birini kullandığı varsayılan kullanıcılar, yukarıda verdiğimiz komutları kullanarak sistemi kullanmaya başlayabilir. Raspberry Pi OS için “rpi-connect” arka plan programının, Raspberry Pi Connect web sitesinden yeni ekran paylaşım oturumlarını dinlemekten ve tarayıcı içi VNC istemcisi ile bir VNC sunucusu arasında mümkün olan en iyi (yani en düşük gecikme süreli) bağlantıyı müzakere etmekten sorumlu olduğunu bilmeniz gerekiyor. Herhangi bir nedenle tarayıcınız ile Raspberry Pi cihazınız arasında doğrudan bir bağlantı kurmak mümkün değilse, rpi-connect ve tarayıcınız bunun yerine trafiği DTLS ile şifreleyerek sunucularımız üzerinden güvenli bir şekilde aktarmayı tercih edebiliyor. Şu anda Raspberry Pi Connect hizmetinin İngiltere’de bulunan tek bir aktarma (TURN) sunucusu bulunduğu söyleniyor. Bu, rpi-connect trafiği aktarmayı seçerse gecikmenin oldukça yüksek olabileceği anlamına geliyor. Bağlıyken tarayıcınızdaki asma kilit simgesinin üzerine geldiğinizde bağlantınızın aktarılıp aktarılmadığı ortaya çıkıyor, böylece ağ kurulumunuzda yapılacak değişikliklerin bağlantıyı iyileştirip iyileştiremeyeceğini anlayabilmek mümkün olabiliyor. Başta da söylendiği gibi Raspberry Pi Connect şu anda beta aşamasında olduğundan, zaman zaman sınırlama veya kusurlarla karşılaşılabileceğinin unutulmaması gerekiyor. Ama pek çok kişinin bunu faydalı bulacağı düşünülüyor. Çoğu kişinin, yukarıdaki talimatları veya Connect belgelerinde yer alan talimatları takip ederek kurulumu yapıp deneyecek kadar yürekli olunduğuna inanılıyor. Bunun için forumların Raspberry Pi Connect bölümünde düşüncelerin projeye bildirebileceği belirtiliyor. Konuya ilişkin olarak aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz.
https://www.youtube.com/watch?v=Gkw1ZhShkiw
Debian GNU/Linux tabanlı olarak yolculuğa başlayan, bir Kali Linux tecrübesinden 2004’ten sonra yoluna Ubuntu tabanlı olarak devam eden Gnoppix‘in 24.6.15 no’lu sürümü çıktı. Yeni başlayanlar ve sıradan kullanıcılar için özgür ve topluluk odaklı Gnoppix Core’u ve optimum performans, ek özellikler ve iş desteği arayanlar için profesyonel düzeydeki Gnoppix PRO sürümünün tercih edilebilir olduğu belirtiliyor. Gnoppix’in Core sürümünün, tüm temel araçlarla, minimalist ve modern bir tasarımla birlikte geldiği ve yeni başlayanlar için uygun olduğunu belirtilirken, sistem, XFCE/LXDE masaüstü ortamının da aralarında bulunduğu bir dizi iyileştirme içeriyor. Gnoppix 24.6.15’in, geniş bir özellik ve uygulama yelpazesiyle kararlı ve güvenilir bir GNU/Linux dağıtımı isteyen kullanıcılar için mükemmel bir seçim olduğu belirtiliyor. GNU Genel Kamu Lisansı 2 veya daha yukarısı ile lisanslı olarak kullanıma sunulan sistem, %100 açık kaynak bir sistem olmayı arzuluyor. Yepyeni XFCE görünüm değiştiriciyle gelen sistemde, masaüstünü kolaylıkla dönüştürmenin mümkün olduğu belirtilirken, güvenle ince ayar yapılabileceği söyleniyor. Gnoppix GPT2 V 1.25 ile konuşma ve video etkileşimlerinin bir sonraki seviyeye taşınacağı belirtilirken, Gnoppix GPT2’nin daha da erişilebilir hale getirildiği söyleniyor.
Herhangi bir işletim sistemi normal yollarla önyükleme yapamadığında kullanıcıya yardımcı olması amacıyla tasarlanan Super Grub2 Disk‘in 2.06s3-beta4 sürümü duyuruldu. 2.06s3-beta4’ün BTRFS desteği, /boot bölümünden Linux, bölüm etiketleri ve GNU/Hurd ve ReactOS’un önyükleme desteği gibi birçok çeviri ve yeni özellik eklediği belirtilirken, yeni sürümün birçok yeni özellikle dolu olduğu; Yeni Macarca, Geleneksel Çince, Lehçe ve Japonca çeviriler eklediği ifade ediliyor. Debian ve Ubuntu secureboot ikili dosyaları, güncellenmiş veya yeni UEFI’lerde düzgün şekilde çalışacak şekilde güncellenirken, yazılımın, işletim sisteminin otomatik algılamasını iyileştireceği söyleniyor. Başka bir dağıtımın erişimine (‘Microsoft Corporation UEFI CA 2011’ tarafından imzalanmışsa) önyükleme yapılabileceği belirtiliyor. Ubuntu ve Debian’ı hedefleyen özel SecureBoot desteğinin, sabit diskte shimx64.efi veya grub.cfg olmasa bile Debian veya Ubuntu çekirdeğine önyükleme yapmayı sağladığı söyleniyor. Debian GNU/Linux tabanlı Rescatux ile birlikte yürütülen Super Grub2 Disk projesi, silinmiş veya başka bir şekilde bozulmuş GRUB ile kullanıcının yüklü bir işletim sistemine önyükleme yapmasına olanak sağlar. Super Grub2 Disk, kurulu işletim sistemlerini algılayabiliyor ve kullanıcının istediği işletim sistemine önyükleme yapmasını sağlayan bir önyükleme menüsü sağlayabiliyor. Super Grub2 Disk, bir CD veya USB bellek üzerinden çalıştırılabilen live bir önyükleme yükleyicisidir. Super Grub2 Disk UEFI TPM 1.2 / 2.0 desteği de içeriyor. Super Grub2 Disk 2.06s3-beta4 hakkında bilgi edinmek için sürüm duyurusunu inceleyebilirsiniz.
Super Grub2 Disk 2.06s3-beta4 edinmek için aşağıdaki linkten yararlanabilirsiniz.
Debian Edu okul sunucusu, bir LDAP veritabanı ve Kerberos kimlik doğrulama servisi, merkezi ev dizinleri, DHCP sunucusu, bir web proxy’si ve diğer birçok servis sağlar. Masaüstü 70’ten fazla eğitim yazılımı paketi içeriyor ve daha fazlası Debian arşivinden edinilebilir. Debian Edu/Skolelinux 11.7.0 edinmek için aşağıdaki linklerden yararlanabilirsiniz.
Debian sürüm ekibi tarafından Debian 12.0 “Bookworm”un altıncı güncelelemesi 12.6.0’ın duyurulmasının ardından, Debian Edu/Skolelinux 12.6.0 da çıktı ve yansılarda yerini aldı. Debian Skolelinux olarak da bilinen Debian Edu, tamamen yapılandırılmış bir okul ağının hazırlanması için Debian’a dayalı bir GNU/Linux dağıtımı olarak kullanıma sunuluyor ve Debian Edu/Skolelinux, masaüstü ortamı ve 70’ten fazla eğitim yazılımı paketi içeren sistemle geliyor. Bu nokta sürümün, ciddi sorunlar için birkaç ayarlamanın yanı sıra temel olarak güvenlik sorunlarına yönelik düzeltmeler eklediği ifade ediliyor. Güvenlik önerilerinin zaten ayrı olarak yayınlandığı ve mümkün olduğunda bunlara başvurulması gerektiği belirtilirken, bu nokta sürümün Debian Edu/Skolelinux 12’nin yeni bir sürümünü oluşturmadığı, yalnızca içerdiği paketlerden bazılarını güncellediğinin unutulmaması isteniyor. Sistem; Xfce, GNOME, LXDE, MATE, KDE Plasma, Cinnamon ve LXQt masaüstü ortamları arasında seçim yapılmasına imkan tanıyor. Yüzlerce paket ön yüklenmiş olarak gelen ve sonra da pek çok paketi ekleyebileceğiniz, Debian-edu projesince okullar ve üniversiteler için özel bir ortam sağlamayı hedefleyen ve özel bir Debian dağıtımı olarak geliştirilen Debian Edu/Skolelinux, okulda bir okul ağı mı, sunucular, iş istasyonları ve dizüstü bilgisayarlar mı kurulmak istendiğine veya Debian’ı ağ servisleriyle önceden yapılandırılmış olarak mı elde etmek istendiğine karar verilmesi suretiyle kullanılabiliyor. Sistemlerini sürekli güncelleyenlerin, bu yeni kalıplara ihtiyaçlarının olmadığı ifade ediliyor.
Debian Edu okul sunucusu, bir LDAP veritabanı ve Kerberos kimlik doğrulama servisi, merkezi ev dizinleri, DHCP sunucusu, bir web proxy’si ve diğer birçok servis sağlar. Masaüstü ortamı ve 70’ten fazla eğitim yazılımı paketi içeriyor ve daha fazlası Debian arşivinden edinilebiliyor. Debian Edu/Skolelinux 12.6.0 edinmek için aşağıdaki linklerden yararlanabilirsiniz.