Richard Stallman tarafından Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde 27 Eylül 1983 tarihinde kamuoyuna duyurulan GNU işletim sistemi, 27 Eylül 2023’te 40. yaş gününü kutlayacak. Bilindiği gibi, sistemin başlıca içeriği GNU Compiler Collection (GCC), GNU Binary Utilities (binutils), bash kabuğu, GNU C kütüphanesi (glibc) ve coreutils’den oluşuyor. Stallman; bu işletim sistemi dışında, GNU Genel kamu lisansı (GPL), GNU Lesser General Public License (LPGL) ve GNU Free Documentation License’i de (GFDL) duyurmuştur. GNU projesi; toplu işbirliğini temel alan bir özgür yazılım tasarısı olarak ortaya çıkmış ve proje, temel olarak kullanıcıların yazılımı çalıştırma, paylaşma (kopyalama ve dağıtma), inceleme ve değiştirme konularında özgür olmalarını sağlamayı amaçlar. “GNU’s Not Unix” (GNU, Unix değildir) ifadesiyle sistemin tanımını yapan Stallman; böylelikle Hurd’un yerine kullanılmaya başlanan Linux’un da GNU Genel Kamu Lisansı’nın (GNU General Public License) ikinci sürümüyle lisanslanmasını sağladı. Daha sonra GNU Bildirisi‘ni yayımlayan Stallman; böylelikle sistemin temellerini ifade etmiş oldu. GNU Projesi, Özgür Yazılım Hareketinin bir parçası, yazılım kullanıcıları için özgürlük mücadelesidir. GNU’yu, Özgür Yazılım Hareketi’nin etik ilkelerine katılmayan kişilerin 1998 yılında ortaya attığı “açık kaynak” terimiyle ilişkilendirmek yanlıştır.
Tag Archives | Free Software Foundation
PureOS 10.3 2023-06-14 çıktı
Debian GNU/Linux’un test versiyonuna dayalı biçimde bir live CD/DVD/USB olarak yapılandırılan PureOS’un GNOME masaüstü ortamını tercih eden 10.3 2023-06-14 sürümü çıktı. Henüz resmi bir duyurusu yapılmamış olan sürüme ait paketler, indirilmek üzere yansılarda yerini aldı. Sürüm, 5.10.179 Linux çekirdeği üzerine yapılandırılmış bulunuyor. Bu arada, arama motoru olarak DuckDuckGo’yu tercih eden ve HTTPS Everywhere tarayıcı uzantısı etkinleştirilmiş olarak kullanıma sunulan sistem; bilindiği gibi her zaman özgür ve açık kaynak kodlu yazılımları kullanır ve bu özelliği dolayısıyla Free Software Foundation tarafından onaylanır. PureOS 10.3 2023-06-14 hakkında bilgi edinmek için KDE Plasma paket listesi ve GNOME paket listesini inceleyebilirsiniz. PureOS 10.3 güç optimizasyonu hakkında bilgi edinmek için sürüm duyurusunu inceleyebilirsiiniz.
PureOS 10.3 2023-06-14 edinmek için aşağıdaki linklerden yararlanabilirsiniz.
GNU gettext 0.22 çıktı
GNU Çeviri Projesi için önemli bir adım olan ve diğer GNU paketlerinin çok dilli mesajlar üretmesine yardımcı olmayı amaçlayan GNU gettext‘in 0.22 sürümü, Bruno Haible tarafından duyuruldu. C, C++, Java, C#, Shell programları için çalışma zamanı kitaplıklarıyla gelen yeni sürümde, programcılar ve çevirmenler için kimi araçlar bulunduğu belirtilirken, C, C++ için artık geniş dizeler alan gettext benzeri işlevlerin desteklendiği söyleniyor. xgettext’in artık, tarafından tanımlandığı gibi rakam ayırıcılı sayıları tanıdığı belirtilirken, xgettext ve msgfmt’nin artık bağımsız değişken boyutu belirticilerini tanıdığı söyleniyor. Fonksiyonları C, C++, Phyton, Java, C#, Perl, Shell gibi pek çok dilde kullanabilen gettext’in yeni sürümünü duyurmaktan mutlu olduğunu söyleyen Haible; libintl.so dosyasının yanlış paylaşılan bir kütüphane sürümünün düzeltildiğini belirtti. Bilindiği gibi, neredeyse tüm programlar ingilizce yazılmaktadır. Bu genel olarak bir bütünlük sağlamak ve diğer ülkelerdeki insanlarla kolay iletişim kurmak açısından programcıların yararına olsa da, çoğu kulanıcı, yazılımları kendi dilinde kullanmak ister. Free Software Foundation tarafından üretilen gettext; kullanıcıların bu ihtiyacını karşılamak için devreye girmektedir. GNU gettext 0.22 hakkında ayrıntılı bilgi edinmek için sürüm duyurusunu inceleyebilirsiniz.
Yazılım, program ve dökümantasyon çevirisi konusunda programcılara ve kullanıcılara yardımcı olan gettext; kendisine argüman olarak verilen dizgeyi alıp, ileti kataloğundaki dizgelerle karşılaştırarak çeviriyi bulup, bunu döndürür. gettext; ileti katalogları denilen .po uzantılı dosyaların içerisindeki msgid ile belirtilen dizgiye karşılık gelen çeviriyi arar. Çevrilecek olan dizgeyi tek bir argüman şeklinde alır. Bundan dolayı ileti kataloglarının hem özgün dizgeyi hem de çeviriyi birlikte içermesi gerekir. Böylelikle yazılımlara çoklu dil desteği sağlanır. Gettext anahtarı alıp ,bu anahtarı çevirisi yapılmış metinlerle karşılaştırıp çeviriyi bulup bize sunmaktadır.
Gettex’te kullanmak üzere, uygulamayı oluşturduğumuz dilden farklı bir dilde yazılan mesajlar .mo uzantılı dosyalarda tutulurlar. .mo dosyaları, dil dosyalarının hazırlanmış halidir. .mo dosyalarını herhangi bir programla (gedit , pluma , notepad , word..) açmak mümkün değildir , çünkü .mo dosyaları derlenmiş (binary tabanlı) dosyalardır. .po dosyaları ise .mo dosyalarının derlenmemiş halidir. Herhangi bir düzeltme yapacağımız zaman bunu .po dosyasında yapmak gerekir. .po dosyasında gerekli düzenlemeyi yapıp kaydettiğimiz an, uzantımız .mo olarak değişir yani .po dosyasını derlemiş oluruz.
GNU gettext 0.22 edinmek için aşağıdaki linklerden yararlanabilirsiniz.
GNU gettext için online olarak kullanılabilecek belgelere buradan ulaşabilirsiniz. Sıkça Sorulan Sorular ve verilen cevaplara ilişkin sayfa da buradadır.
GNU gettext 0.21.1 çıktı
GNU Çeviri Projesi için önemli bir adım olan ve diğer GNU paketlerinin çok dilli mesajlar üretmesine yardımcı olmayı amaçlayan GNU gettext‘in 0.21.1 sürümü çıktı. Programlama dilleri desteği ile gelen yeni sürümde, xgettext artık Ruby’i destekliyor. Yeni sürüm; C, C ++, Java, C #, Shell programları için çalışma zamanı kütüphaneleri ve programcılar ve çevirmenler için araçlarla geliyor. Fonksiyonları C, C++, Phyton, Java, C#, Perl, Shell gibi pek çok dilde kullanabilen gettext’in yeni sürümü ile ilgili herhangi bir resmi duyuru yapılmamış olduğu için sürüm özellikleri hakkında fikir edinme olanağı yok. Buna karşın, yeni sürüme ait paketler indirilmek üzere yansılarda yerini almış bulunuyor. Bilindiği gibi, neredeyse tüm programlar ingilizce yazılmaktadır. Bu genel olarak bir bütünlük sağlamak ve diğer ülkelerdeki insanlarla kolay iletişim kurmak açısından programcıların yararına olsa da, çoğu kulanıcı, yazılımları kendi dilinde kullanmak ister. Free Software Foundation tarafından üretilen gettext; kullanıcıların bu ihtiyacını karşılamak için devreye girmektedir.
Yazılım, program ve dökümantasyon çevirisi konusunda programcılara ve kullanıcılara yardımcı olan gettext; kendisine argüman olarak verilen dizgeyi alıp, ileti kataloğundaki dizgelerle karşılaştırarak çeviriyi bulup, bunu döndürür. gettext; ileti katalogları denilen .po uzantılı dosyaların içerisindeki msgid ile belirtilen dizgiye karşılık gelen çeviriyi arar. Çevrilecek olan dizgeyi tek bir argüman şeklinde alır. Bundan dolayı ileti kataloglarının hem özgün dizgeyi hem de çeviriyi birlikte içermesi gerekir. Böylelikle yazılımlara çoklu dil desteği sağlanır. Gettext anahtarı alıp ,bu anahtarı çevirisi yapılmış metinlerle karşılaştırıp çeviriyi bulup bize sunmaktadır.
Gettex’te kullanmak üzere, uygulamayı oluşturduğumuz dilden farklı bir dilde yazılan mesajlar .mo uzantılı dosyalarda tutulurlar. .mo dosyaları, dil dosyalarının hazırlanmış halidir. .mo dosyalarını herhangi bir programla (gedit , pluma , notepad , word..) açmak mümkün değildir , çünkü .mo dosyaları derlenmiş (binary tabanlı) dosyalardır. .po dosyaları ise .mo dosyalarının derlenmemiş halidir. Herhangi bir düzeltme yapacağımız zaman bunu .po dosyasında yapmak gerekir. .po dosyasında gerekli düzenlemeyi yapıp kaydettiğimiz an, uzantımız .mo olarak değişir yani .po dosyasını derlemiş oluruz.
GNU gettext 0.21.1 edinmek için aşağıdaki linklerden yararlanabilirsiniz.
GNU gettext için online olarak kullanılabilecek belgelere buradan ulaşabilirsiniz. Sıkça Sorulan Sorular ve verilen cevaplara ilişkin sayfa da buradadır.
PureOS 10.0 çıktı
Debian GNU/Linux’un test versiyonuna dayalı biçimde bir live CD/DVD/USB olarak yapılandırılan PureOS’un GNOME masaüstü ortamını tercih eden 10.0 sürümü çıktı. Henüz resmi bir duyurusu yapılmamış olan sürüme ait paketler, indirilmek üzere yansılarda yerini aldı. GNOME 3.38.5 ile kullanıma sunulan sürüm, 5.10.46 Linux çekirdeği üzerine yapılandırılmış bulunuyor. Arama motoru olarak DuckDuckGo’yu tercih eden ve HTTPS Everywhere tarayıcı uzantısı etkinleştirilmiş olarak kullanıma sunulan sistem; bilindiği gibi her zaman özgür ve açık kaynak kodlu yazılımları kullanır ve bu özelliği dolayısıyla Free Software Foundation tarafından onaylanır. PureOS 10.0 hakkında bilgi edinmek için paket listesini inceleyebilirsiniz.
GNU Linux-libre’nin özgür olmayan sürümleri kaldırıldı

Özgür yazılım aktivisti Alexandre Oliva’nın duyurusunu burada bulabilirsiniz.
Özgür Yazılım Vakfı’nın (Free Software Foundation – FSF) 35. yıldönümü kutlanıyor
Richard M. Stallman; 1984’te açılımı “GNU UNIX Değildir” (“GNU’s Not UNIX”) olan GNU isimli bir projeyi UNIX işletim sisteminin yerine geçecek bir işletim sistemi -kendisini kullananların özgürlüklerine saygılı olacak bir işletim sistemi- sağlamak için başlattığı özgür yazılım hareketinin ardından, 1985’te tüm dünyadaki bilgisayar kullanıcıları adına koruma ve eğitme misyonlu, kâr amacı gütmeyen Özgür Yazılım Vakfı’nı (Free Software Foundation – FSF) kurdu. Temeli özgür yazılım olan Özgür Yazılım Vakfı’nın (Free Software Foundation – FSF) kuruluşunun 35. yılı kutlanıyor. FSF, bir bildiri yayımlayarak, kutlamanın mahiyetini ve çerçevesini duyurdu. Buna göre; 9 Ekim Cuma günü 12:00 EDT (16:00 UTC) ile 17:00 EDT (21:00 UTC) saatleri arasında hem canlı hem de önceden kaydedilmiş segmentleri içeren çevrimiçi bir yıldönümü etkinliğiyle kutlama programı sona erecek.
9 Ekim’deki doğum günü etkinliği için özgür yazılım tutkunlarından, özgür yazılım ya da FSF hakkında en sevdikleri bir anıyı paylaşan kısa (iki dakikalık) bir video veya yazılım özgürlüğünün geleceği için bir dilek göndermeleri isteniyor. 9 Ekim’deki doğum günü etkinliği sırasında bu gönderilerden bir seçki yayınlanacak. Videoyu başarılı bir şekilde (ve özgürce!) FTP yoluyla göndermek üzere bu talimatların izlenmesi öneriliyor. FSF’nin konuya ilişkin bildirisini burada bulabilirsiniz. Long Live Free Software Foundation!